Conclusie A-G: belastingheffing box 3 in strijd met discriminatieverbod
15-04-2021
De (wijze van) belastingheffing over inkomsten uit vermogen blijft onderwerp van discussie. Bij de invoering van de Wet IB 2001 werd box 3 nog aangemerkt als pret-box, vanwege het destijds bescheiden forfaitaire rendement van 4% en het tarief van 30%. Door de daling van de rente in de afgelopen jaren ligt dat tegenwoordig anders. Regelmatig worden procedures gevoerd waarin wordt aangevoerd dat de heffing in box 3 een inbreuk vormt op het recht op ongestoord genot van eigendom. De Advocaat-Generaal (A-G) bij de Hoge Raad heeft een conclusie gewijd aan deze heffing in de jaren 2016 en 2017.
De belastingplichtige in deze procedure werd in die jaren geconfronteerd met een heffing van (meer dan) 100% van de inkomsten uit vermogen. Eerder in de procedure oordeelden rechtbank en hof dat de rechter een eventuele schending van het eigendomsrecht op stelselniveau niet kan repareren. Volgens beide instanties was geen sprake van een individuele buitensporige last, gezien het hypotheekvrije huis, de AOW-uitkering en de inkomsten uit vermogen van de belastingplichtige.
De A-G merkt op, dat de belastingheffing in box 3 in 2017 fundamenteel is gewijzigd. Sinds 2017 gaat de wetgever niet meer uit van een met weinig risico bereikbaar rendement, maar van een gemiddeld risico, rendement en gemiddelde vermogenssamenstelling voor alle belastingplichtigen. De A-G verwacht niet dat de Hoge Raad op stelselniveau zal ingrijpen. Het oordeel dat geen sprake is van een individuele buitensporige last lijkt te stroken met de maatstaven daarvoor van de Hoge Raad. Dat zou betekenen dat de onredelijke en willekeurige overbelasting van de belanghebbende niet tot cassatie leidt op basis van de schending van het eigendomsgrondrecht.
De A-G is van mening dat de belastingheffing in box 3 met ingang van het jaar 2017 op stelselniveau in strijd is met het discriminatieverbod. Door alle box 3-belastingplichtigen naar een gemiddeld vermogensrendement over een gemiddelde vermogenssamenstelling te belasten, betalen personen die een lager rendement behalen dan het gemiddelde per saldo de belasting die personen die boven het gemiddelde scoren te weinig betalen. Een rechtvaardiging daarvoor ontbreekt. Bij heffing naar een gemiddeld rendement is overbelasting van de ondergemiddelden en onderbelasting van de bovengemiddelden per definitie onontkoombaar; het is het systeem.
Volgens de A-G was de belastingheffing in box 3 ook in 2016 op stelselniveau onverenigbaar met het discriminatieverbod. Na de kredietcrisis was het verschil in rendement tussen verschillende vermogenstitels significant toegenomen. Daardoor was de situatie in 2016 feitelijk dezelfde als de situatie die in 2017 principieel en formeelwettelijk werd ingevoerd. Dat betekent volgens de A-G dat de wetgever ook in de jaren voor 2017 al de bedoeling had om spaarders en risicomijders te overbelasten om het fiscale privilege van de bovengemiddelden te financieren.
De conclusie van de A-G is dat de Hoge Raad het beroep in cassatie gegrond dient te verklaren en het aan de wetgever moet overlaten om het stelsel te wijzigen.
Recente nieuwsartikelen
Advies Raad van State over wetsvoorstel tegenbewijsregeling box 3
Bezwaarschriften belastingrente Vpb aangewezen als massaal bezwaar
Excessieve rente op aandeelhoudersleningen doorbreekt fbi-status
Van hooischuur naar hoofdpijndossier
Te laat reageren van de gemeente heeft dwangsom tot gevolg
Betaalde rente voor ex niet aftrekbaar
Schenking in 2024? Aangifte schenkbelasting voor 1 maart
Geen onbeperkte verliesverrekening voor verlengd boekjaar 2012/2013
Geen zelfstandigenaftrek voor ondernemer, die ook werkt voor de bv van de partner
Btw-vrijstelling voor thuistest
Mag de Belastingdienst aanmaningskosten in rekening brengen aan een buitenlands belastingplichtige?
Negatieve spaarrente is negatief inkomen box 3
Belastingdienst controleert in 2025 extra op zakelijke kosten
Aanmanen mag pas na afwijzen verzoek kwijtschelding
Herinvesteringsvoornemen aanwezig ondanks ontbreken van een concreet plan voor vervanging
Kabinet gaat door met wetsvoorstel Wet werkelijk rendement box 3
Hoger beroep inspecteur niet-ontvankelijk door te laat indienen van motivering
Verlaagde btw-tarief van toepassing bij sporten op het strand
Verklaring betalingsgedrag nu ook online aanvragen
Parkeerbelasting voor pakketbezorgers per levering beoordelen
Termijn voor indienen suppletie omzetbelasting
Papier telt: vast contract zonder schriftelijke vastlegging kost werkgever geld
Kort kijken, hoog schatten: het hof fluit de inspecteur terug
Wie kan er bezwaar maken tegen parkeerboete?
Gerechtshof corrigeert onredelijke schatting van inspecteur
WOZ: Vergelijkingsobjecten uit andere dorpskern bruikbaar
Aangifte is impliciet verzoek om doorschuiven verkrijgingsprijs